“การลากเส้นพื้นฐาน 13 เส้น” เป็นหนึ่งในกิจกรรมหลากหลายที่บ้านอุ่นรักสวนสยามและบ้านอุ่นรักธนบุรีจัดขึ้นเพื่อให้เด็ก ๆ ได้ทำเป็นประจำในทุก ๆ วัน เนื่องจากเป็นกิจกรรมที่มีประโยชน์หลายด้านสำหรับเด็ก ดังนี้ คือ
- สร้างเสริมกล้ามเนื้อมัดเล็ก เพิ่มความทนทาน ความยืดหยุ่น และความคล่องแคล่วของกล้ามเนื้อนิ้ว มือ และแขน เพื่อใช้งานในการเขียน หยิบ จับ และหมุนสิ่งต่าง ๆ
- พัฒนาทักษะในการควบคุมพฤติกรรมของตนเองให้มากขึ้นได้
- เพิ่มสมาธิและการจดจ่อมองงาน
- พัฒนาสมองและความฉับไวในการคิด
- สร้างทักษะการเขียนที่ดีและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
- สร้างเสริมจินตนาการและทำให้รู้สึกผ่อนคลาย
- เพิ่มทักษะทางสังคมในขณะที่เรียนรู้ เล่น และการลงมือทำสิ่งต่าง ๆ ร่วมกับผู้สอนและเพื่อน ๆ
- สร้างการเรียนรู้ผ่านการลงมือทำ
- สร้างความภาคภูมิใจให้กับเด็กที่สามารถทำสิ่งต่าง ๆ ง่าย ๆ ตามวัยได้สำเร็จด้วยตนเอง
- พัฒนาทักษะการสื่อสารสองทางระหว่างบุคคล (ผู้สอนและเด็ก) อันส่งผลให้เด็กเรียนรู้การฟังและเข้าใจคำสั่งง่าย ๆ ที่ผู้สอนใช้ในระหว่างการสอนเด็กลากเส้น
- พัฒนาสหสัมพันธ์ระหว่างกล้ามเนื้อตากับกล้ามเนื้อมัดเล็ก เช่น นิ้ว มือ และแขน อันส่งผลให้เกิดการการเรียนรู้และรับรู้ทิศทางในการลาก หมุน และตวัด ซึ่งเมื่อเด็กได้รับการฝึกฝนซ้ำ ๆ บ่อย ๆ จนกล้ามเนื้อประสานสัมพันธ์กันดีแล้ว เด็กจะจับดินสอได้อย่างมั่นคง และมีความพร้อมในการเขียนหรือการใช้มือทำกิจกรรมอื่น ๆ ไม่ว่าการจับช้อน-ส้อมในการรับประทานอาหาร การถือสิ่งของ หรือการแปรงฟัน เป็นต้น นอกจากนี้ เด็กจะพัฒนาความสามารถในการใช้สายตามองตัวหนังสือ หยิบจับหนังสือ และมองตัวอักษรจากซ้ายไปขวาอันเป็นพื้นฐานการฝึกอ่านในลำดับถัดไป
ประเด็น13 เส้นพื้นฐานนี้ ในแง่ของโรงเรียนและคุณครู โดยเฉพาะคุณครูสอนเด็กชั้นอนุบาล คุณครูจะเน้นเรื่องเส้นพื้นฐานมากเพราะเป็นองค์ประกอบของการเขียนตัวอักษรและพยัญชนะต่าง ๆ แต่ถ้าจู่ ๆ คุณครูให้เด็กเขียนตัวอักษรและพยัญชนะแบบเต็มรูปแบบเสียทีเดียวเลย ก็คงจะยากเกินไปสำหรับเด็ก คุณครูจึงเริ่มสอนเด็ก ๆ เรื่องการลากเส้นพื้นฐานก่อน โดยแยกส่วนเส้นง่าย ๆ ในรูปแบบต่าง ๆ ที่เป็นองค์ประกอบของตัวอักษรและพยัญชนะ จากนั้นก็จะลองให้เด็กลากเส้นโดยทำเส้นขนาดใหญ่ ๆ ทีละ 1-2 เส้นในกระดาษเอ 4 (A4) จนเด็กสนุกกับการลากเส้นแบบต่าง ๆ และรู้ทิศทางของการบังคับข้อมือและนิ้ว อีกทั้งคุ้นเคยกับกิจกรรมลากเส้น เมื่อเกิดความคุ้นเคยแล้ว เด็กก็จะมั่นใจที่จะลากเส้น แล้วค่อย ๆ ไล่เพิ่มลักษณะเส้นที่หลากหลายครั้งละ 2-3 เส้นจนเด็กบังคับข้อมือ และจับดินสอถนัด และค่อย ๆ ฝึกเพิ่มเติมไปกว่าจะทำได้ครบทั้ง 13 เส้น ซึ่งจะช่วยให้เด็ก ๆ เขียนตัวอักษรและพยัญชนะได้ง่ายขึ้นเพราะคุ้นเคยกับทิศทางการใช้ลีลามือลากเส้นพื้นฐานแบบต่าง ๆ มาแล้วนั่นเอง
สำหรับคุณพ่อ คุณแม่ ผู้ปกครองที่กำลังมองหากิจกรรมดี ๆ ที่มีประโยชน์ที่จะทำร่วมกับลูกในวันหยุดที่กำลังจะมาถึงนี้ การลากเส้นพื้นฐาน 13 เส้น ก็นับเป็นกิจกรรมที่น่าสนใจทำ เพราะฉะนั้นอย่าลืมเตรียมอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้พร้อมเพื่อจะได้ลงมือทำกิจกรรมดี ๆ เช่นนี้ร่วมกันกับลูกนะคะ
เครดิตภาพ 13 เส้นพื้นฐาน: Facebook เปลี่ยนเด็กจิ๋วให้เป็นเด็กแจ๋ว
เครติดข้อมูลเพิ่มเติม: การพัฒนาทักษะการเขียนของเด็กปฐมวัยโดยการใช้สื่อการสอนชุด ฝึกลีลามือ Development of early childhood writing skills through the use teaching materials of training hands kit (คุณพัฒน์นรี จันทราภิรมย์ วารสารวิชาการนวัตกรรมสื่อสารสังคม หน้า 63-73)
เครติดข้อมูล: ชุดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์เพื่อพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กของเด็กปฐมวัย ชั้นเด็กเล็ก 3 ปี (สมใจ อินธิราช ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านพะทาย ตำบลพะทาย อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม)
