โดย admin | บทความทั่วไป, บทความบ้านอุ่นรัก
ในการสอนลูกเลียนแบบ เช่น เลียนแบบการขยับปาก การออกเสียงพูด การทำท่าทาง หรือการลงมือทำตามสิ่งต่าง ๆ ที่จะช่วยเสริมสร้างทักษะด้านการช่วยเหลือหรือการดูแลตนเอง เราจะพบว่าในระยะแรก ๆ หรือแม้แต่ผ่านไปสักพักใหญ่แล้ว ลูกก็ยังอาจไม่ให้ความร่วมมือ หรือแม้ลูกร่วมมือ ลูกก็ยังเลียนแบบผิด ๆ ถูก ๆ จนเราเกิดความท้อใจ
หากเราตกอยู่ในภาวะนี้ ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก” อยากให้กำลังใจว่าอย่าเพิ่งถอดใจ การถอดใจไม่ใช่คำตอบ เพราะสิ่งที่เราเห็นลูกทำหรือไม่ทำในวันนี้ยังไม่ใช่ตัวจริงของลูก หัวใจสำคัญคือเราต้องยึดมั่น ต้องให้เวลาลูกได้เรียนรู้ ให้โอกาสลูกได้ทำซ้ำได้ซักซ้อมทำตามบ่อย ๆ เราต้องยื้อแบบไม่ปล่อยผ่าน และที่สำคัญคือเราต้องไม่ตั้งเงื่อนไขที่ยากหรือสลับซับซ้อนมากเกินไปจนลูกเป็นฝ่ายถอดใจไปก่อนเสียเอง
เราจะวัดความสำเร็จเรื่องการสอนลูกเลียนแบบได้อย่างไร?
ทุกความสำเร็จมีลำดับขั้นตอน ขอให้สังเกตให้ดี เราจะพบความสำเร็จเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่น่าชื่นใจ
• ลูกมองเราเมื่อเราสาธิตหรือแสดงแบบให้ลูกดู
• ลูกสบตาเราในขณะเรียนรู้การเลียนแบบ
• ลูกสนใจฟังสิ่งที่เรากำลังสอน
• ลูกเลียนแบบเราได้อย่างสอดคล้องกับการนำของเรา
• ลูกเข้าใจเราว่าเราต้องการให้ลูกทำอะไร
• ลูกพยายามเลียนแบบ ส่วนจะทำได้เป๊ะหรือไม่เป๊ะนั้น เป็นรายละเอียดที่เราสามารถจัดเก็บให้เข้าที่ได้ในเวลาต่อ ๆ ไป
ในการเรียนรู้ของลูกที่มีอาการออทิสติก สมาธิสั้น พัฒนาการช้ากว่าวัย ลูกจำเป็นต้องผ่านขั้นตอนต่าง ๆ ใช้เวลายาวนาน และต้องพากเพียรพยายามมากกว่าเด็กโดยทั่วไปอยู่มาก เราจึงควรใช้ความสม่ำเสมอ ใช้ระยะเวลา ใช้ความถี่ที่เพียงพอ และใช้ความเข้มแข็งในใจในการสอนจนกว่า “ลูกจะเข้าใจและตระหนักรู้ว่าตนเองทำเป็นและจำเป็นต้องทำบางอย่างสานต่อกลับมา”
แนวทางการเติมเต็มทักษะการเลียนแบบ
• หาจังหวะเข้าแทรกและกระตุ้นให้เหมาะสม เช่น ระหว่างที่เล่นสนุกกับลูก
• กระตุ้นให้ลูกเลียนแบบการกระทำที่กำลังเกิดตรงหน้า
• แทรกการวางเงื่อนไขอย่างเป็นธรรมชาติไม่ให้ลูกรู้ตัว
• กระตุ้นนำให้ลูกเลียนแบบง่าย ๆ เช่น ชี้สิ่งที่ต้องการ ทำท่าตาม หรือพูดตาม
• รอจนกว่าลูกจะพยายามทำ ลองทำ หรือแม้แต่การจับนำให้ลูกทำสำเร็จตามการนำ ก่อนที่จะให้ลูกได้รับสิ่งที่ลูกต้องการ
จากประสบการณ์การทำงานด้านนี้ของ “บ้านอุ่นรัก” ยาวนานต่อเนื่องเกิน 30 ปี ขอให้เชื่อเถอะว่าในความไม่ทำและความไม่เป๊ะของลูก ลูกของเราเขาพยายามอย่างหนักและสักวันลูกของเราจะทำได้ดีกว่าที่ทำอยู่ในวันนี้อย่างแน่นอน
“บ้านอุ่นรัก” ขอเป็นกำลังใจให้
#ทำแล้วทำอยู่และต้องทำต่อ
ติดต่อ ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก”
บ้านอุ่นรักสวนสยาม โทร 086 775 9656
บ้านอุ่นรักธนบุรี ถนนพุทธมณฑลสายสอง โทร 087 502 5261
วันและเวลาทำการ: จันทร์ – ศุกร์ | 09.00 น. – 15.00 น.
Photo Credit: Igor Omilaev | Unsplash
โดย admin | บทความทั่วไป
เด็กออทิสติก ตลอดจนเด็กดาวน์ซินโดรม สมาธิสั้น และเด็กที่วิตกกังวล อาจเดินเตร็ดเตร่จนพลัดหลงด้วยเหตุผลต่าง ๆ เช่น เด็กอยากเดินไปสถานที่อื่น ไปหยิบของที่อยู่ในอีกสถานที่หนึ่ง อยากหลบออกจากสถานการณ์ที่ตนไม่ชอบ หรืออาจแค่สับสนจับทิศทางไม่ถูกจนเดินหลงทาง เป็นต้น
เมื่อเราพบเด็กออทิสติกพลัดหลง ขอให้เข้าใจว่าแม้พ่อแม่ผู้ดูแลเด็กจะอดหลับอดนอนหรือสอดส่องเฝ้าดูเด็กด้วยความระมัดระวังอย่างที่สุดแล้ว แต่เผลอนิดเดียว เด็กก็อาจเดินออกจากบ้านหรือเดินพ้นสายตาไปจากการดูแลของพ่อแม่ผู้ดูแลจนพลัดหลงได้ ซึ่งประเด็นนี้มี นิตยสารด้านกุมารเวชศาสตร์ในประเทศสหรัฐอเมริกาได้เผยแพร่ข้อมูลจากการสำรวจพ่อแม่ผู้ดูแลเด็กออทิสติกว่าพ่อแม่ผู้ดูแลกลุ่มนี้ยอมสละเวลาของตนเอง ไม่ออกไปเที่ยว ไม่ออกไปทานอาหารนอกบ้าน และแม้แต่ไม่ได้หลับได้นอนเพื่อจะเฝ้าดู ระแวดระวัง อยากให้ลูกปลอดภัยและไม่พลัดหลง แต่ถึงกระนั้น ร้อยละ 49 ของพ่อแม่ผู้ดูแลก็ยังพบว่าลูก ๆ ออทิสติกของพวกเขาเคยเดินพลัดหลงไปจากพวกเขาอย่างน้อย 1 ครั้งในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา
จากข้อมูลข้างต้น ทำให้เราต้องตระหนักว่าสถานการณ์พลัดหลงอาจเกิดกับเด็กออทิสติกได้ ดังนั้น เมื่อเราพบเห็นเด็กออทิสติกที่พลัดหลงจากพ่อแม่ผู้ดูแลเด็ก เราสามารถช่วยกันส่งเด็กกลับบ้านได้อย่างปลอดภัยด้วยการทำตาม 3 ขั้นตอน ดังต่อไปนี้ คือ
1. หยุดเพื่อให้ความช่วยเหลือ หยุดและถามเด็กว่าเด็กต้องการความช่วยเหลือหรือไม่ (ไม่ว่าเด็กจะตอบหรือไม่ ขอให้เราทำตามข้อ 2 และ 3 ต่อไป เพราะเด็กออทิสติกบางคนไม่พูด ไม่สบตา และไม่สื่อสารบอกความต้องการ)
2. ค้นหาและขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่หรือหน่วยงานที่บังคับใช้กฎหมายในพื้นที่
3. อยู่ตรงนั้นกับเด็กจนกว่าเจ้าหน้าที่หรือตัวแทนของหน่วยงานที่เราติดต่อไปจะมาถึง
“บ้านอุ่นรัก” ได้สืบค้นเบอร์โทรของหน่วยงานที่พอจะช่วยเรารับเรื่องกรณีพบเห็นเด็กออทิสติกพลัดหลง ดังนี้
• สายด่วนกระทรวง พ.ม. (กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์) โทร 1300
• สถานีวิทยุ จ.ส. 100 โทร 1137
• สถานีวิทยุข่าวจราจรและความปลอดภัย สวพ. 91 โทร 1644
• ศูนย์บริหารจัดการคนหายและศพนิรนาม สำนักงานตำรวจแห่งชาติ โทร 1599
• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ แจ้งเหตุด่วนเหตุร้าย โทร 191
• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ แจ้งตำรวจท่องเที่ยว โทร 1155
• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ แจ้งตำรวจทางหลวง โทร 1193
• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ แจ้งตำรวจจราจร โทร 1197
• สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ตำรวจจราจรโครงการพระราชดำริ กองบังคับการตำรวจจราจร โทร 02 354 6324
• มูลนิธิออทิสติกไทย โทร 099 454 5395
• มูลนิธิสถาบันแสงสว่าง 02 381 5362
• ศูนย์ข้อมูลคนหาย มูลนิธิกระจกเงา โทร 080 775 2673 และ 02 973 2236-7
เครดิตบทความ: Community Resources | connectingforkids.org
คลิกลิงก์เพื่ออ่านบทความต้นฉบับ
https://connectingforkids.org/Community
เครดิตภาพ: Jonathan Sanchez | Unsplash
โดย admin | บทความทั่วไป
ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก” ขอแนะนำให้พ่อแม่ผู้ปกครองสอนลูกหลานเด็กเล็กเรื่อง “การนั่งอยู่กับที่” และควรสอนทักษะนี้เสียแต่เนิ่น ๆ เพราะการนั่งอยู่กับที่ได้บ้างในบางเวลาเป็นพัฒนาการสำคัญที่ส่งผลดีเมื่อเด็ก ๆ โดยเฉพาะเด็กออทิสติก สมาธิสั้น ต้องเรียนรู้สิ่งใหม่ในอนาคตต่อไป
“บ้านอุ่นรัก” ขอยกสถานการณ์ตัวอย่างให้ท่านเห็นภาพที่ชัดเจนขึ้นว่าเมื่อเด็กเล็กสามารถนั่งทานอาหารอยู่กับที่ได้ เด็กจะมีพฤติกรรมการทานอาหารที่ดีขึ้นได้อย่างไร
ประโยชน์ที่เด็กจะได้รับเมื่อเด็กสามารถ “นั่งอยู่กับที่ได้บ้างในบางเวลา”
- เพิ่มช่วงเวลาแห่งความสนใจ เด็กที่สามารถนั่งอยู่กับที่จะให้ความสนใจกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้าได้ดีขึ้น อีกทั้งจะสนใจสิ่งนั้น ๆ ได้ยาวนานขึ้น ดังนั้น เมื่อลูกออทิสติก สมาธิสั้น นั่งทานอาหารที่โต๊ะอาหารได้ ลูกจะมุ่งความสนใจของตนเองไปที่มื้ออาหาร อาหารตรงหน้า และจะทานอาหารได้ดีขึ้น เป็นต้น
- เพิ่มการตระหนักรู้เหตุการณ์ตรงหน้า การที่ลูกตระหนักรู้ว่ามีเหตุการณ์ใดเกิดขึ้นตรงหน้า ลูกจะเรียนรู้สิ่งนั้นได้ดียิ่งขึ้น เช่น เมื่อลูกนั่งอยู่ที่โต๊ะอาหาร ลูกจะตระหนักรู้ได้ดีขึ้นว่าแม่กำลังสอนให้รู้จักชื่อผลไม้ ให้มองรูปร่างของผลไม้ และให้ชิมรสชาติของผลไม้ เมื่อได้เรียนรู้บ่อย ๆ ลูกก็จะรู้จักผลไม้ต่าง ๆ ตลอดจนสามารถทานผลไม้ (หรือแม้แต่อาหารอื่น ๆ) ได้หลากหลายขึ้น
- เพิ่มความสามารถในการคาดเดาและการทำตามสิ่งที่กำลังเรียนรู้ ซึ่งจะต่อยอดเป็นความเข้าใจโครงสร้างของกิจวัตรประจำวันที่ตนต้องทำตามลำดับได้ดียิ่งขึ้น เช่น ลูกที่สามารถนั่งอยู่กับที่ได้ในเวลาทานอาหาร ลูกจะสนใจการทานอาหารมากขึ้น ตระหนักรู้ได้ดีขึ้นว่าตอนนี้แม่กำลังสาธิตวิธีการใช้ช้อนตักทานอาหารเพื่อทาน (แม่ต้องการให้ลูกใช้ช้อนทานอาหารได้ด้วยตนเองแทนการป้อน) ลูกก็จะเลียนแบบท่าทางการใช้ช้อนเพื่อตักอาหารเข้าปากได้ตามที่แม่สอน เมื่อฝึกบ่อยครั้งเข้า ลูกจะรู้โดยปริยายและคาดเดาเหตุการณ์ล่วงหน้าได้โดยปริยายว่าเวลานี้ใกล้จะถึงเวลาอาหารแล้ว ตนจึงควรไปนั่งประจำที่ ๆ โต๊ะอาหาร จากนั้นก็ทานอาหาร และต่อด้วยการทำกิจวัตรอื่น ๆ ตามลำดับ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยแม่เก็บโต๊ะอาหาร ล้างจาน แปรงฟัน และฟังนิทานก่อนนอน เป็นต้น ซึ่งการคาดเดาเหตุกาณ์ล่วงหน้าได้ด้วยตนเองนี้จะช่วยให้ลูกลดปัญหาเรื่องการทานอาหารเมื่อถึงเวลาอาหาร คลายความวิตกกังวลเรื่องกิจวัตรการทานอาหารแต่ละมื้อที่จะต้องทำ และลดการแสดงออกซึ่งพฤติกรรมต่าง ๆ ที่ท้าทายที่ลูกเคยทำลงไปได้ด้วย เป็นต้น
การที่ลูกหลานเด็กเล็กตัวน้อย ๆ โดยเฉพาะลูกออทิสติก สมาธิสั้น สามารถนั่งอยู่กับที่ได้ด้วยตนเองในบางเวลาเป็นทักษะสำคัญที่ผู้ใหญ่ต้องลงมือสอนเด็กอย่างต่อเนื่อง ซึ่งทีมครูของศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก” ก็เป็นอีกหนึ่งหน่วยงานที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญงานด้านการกระตุ้นพัฒนาการเด็ก เราจึงสามารถช่วยพ่อแม่ผู้ปกครองฝึกทักษะด้านนี้ให้กับลูกหลานของท่านได้ หากท่านสนใจส่งลูกหลานออทิสติก สมาธิสั้น พัฒนาการช้าไม่สมวัย (เด็กวัย 2-5 ขวบ) มาเรียนรู้กับเรา ท่านสามารถติดต่อเราได้ในวันและเวลาทำการ
บ้านอุ่นรักสวนสยาม: โทร: 086 775 9656
บ้านอุ่นรักธนบุรี ถนนพุทธมณฑลสายสอง: โทร: 087 502 5261
วันและเวลาทำการ: จันทร์ – ศุกร์ | 09.00 น. – 15.00 น.
เครดิตบทความ: 7 Ways to Teach Your Child to Sit at the Table | Lisa Cvetnich | theautismconnection.com
อ่านบทความเต็มจากต้นฉบับ กดลิงก์
7 Ways to Teach Your Child to Sit at the Table – The Autism Connection
เครดิต Template และภาพ: SlidesCarnival | Pexels and Pixabay
โดย admin | บทความทั่วไป
ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ฏ “บ้านอุ่นรัก” แนะนำให้คนที่บ้านฝึกเด็กเล่นบอลด้วยการโยนบอลและรับบอลบ่อย ๆ และต้องเป็นการฝึกทักษะอย่างมีเป้าหมาย ประกอบกับการสังเกตผลว่าเด็กทำได้ครบองค์ประกอบหรือไม่ กล่าวคือ
(1) เด็กสามารถรับบอลที่คนอื่นโยนให้ได้ และ
(2) เด็กสามารถผลักบอลออกจากตัวเพื่อส่งบอลออกไปได้
การรับบอล + การโยนบอลด้วยการผลักบอลออกจากตัวนั้น เด็กควรทำได้ในวัย 3 ขวบขึ้นไป แต่เด็กบางคนอาจทำได้เพียงการรับบอล แต่ผลักบอลโยนบอลออกจากตัวไปยังผู้อื่นไม่ได้ และสำหรับเด็กที่ยังผลักบอลออกจากตัวไม่ได้ ครูเก่ง (ครูกระตุ้นพัฒนาการเด็กด้านการเคลื่อนไหวของศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก”) แนะนำให้คนที่บ้านฝึกเด็กในท่านั่งเป็นลำดับแรก โดยให้เด็กใช้มือสองข้างตะกุยบอลขึ้นจากพื้นเบา ๆ จากนั้นเมื่อเด็กทำได้ ก็ให้เด็กออกแรงผลักส่งมือขึ้นสูงเพื่อตะกุยบอลให้สูงขึ้น แล้วค่อยพัฒนาเป็นการผลักลูกบอลออกจากตัวในท่านั่งและท่ายืนต่อไป
กิจกรรมกระตุ้นพัฒนาการเด็กประจำบ้านเป็นกิจกรรมที่คนที่บ้านจะเข้ามามีบทบาทสร้างเสริมพัฒนาการและช่วยเหลือเด็กจนคลี่คลายหรือบำบัดอาการได้หลายประการ โดย
- ใช้การย่อยงาน (Task Analysis) มาเป็นหลักในการฝึกเด็ก (ฝึกเป็นขั้นเป็นตอน ฝึกจากง่ายสู่ยากหรือซับซ้อนมากขึ้น)
- ให้แบบฝึกหัดแก่เด็กเพื่อเด็กมีโอกาสได้ลงมือทำบ่อย ๆ ทำซ้ำ ๆ ระหว่างวันทุกวัน ๆ ละหลายรอบ จนเด็กคุ้นชินและทำได้เอง
ตัวอย่างทักษะลูกบอลที่เด็กควรทำได้ในวัย 3-5 ขวบ
- รับบอลด้วยสองมือ
- โยนบอลด้วยการผลักบอลออกจากตัว
- เหวี่ยงขาเตะลูกบอลบนพื้น
- ขว้างลูกบอลโดยยกแขนขึ้นเหวี่ยงไปข้างหลัง
- ยืนโยนลูกบอลใส่ลงตะกร้าโดยยืนห่างจากตะกร้าในระยะ 1.5 เมตร
ซ้อมทักษะลูกบอลไว้ล่วงหน้าก่อนก็ดีนะคะ เพราะที่โรงเรียนอาจประเมินพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวของเด็กจากทักษะเรื่องลูกบอลค่ะ
สอบถามเรื่องการกระตุ้นพัฒนาการเด็กวัย 2-5 ขวบ (เด็กออทิสติก สมาธิสั้น พัฒนาการช้ากว่าวัย) ติดต่อ ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก” สาขาที่ท่านสะดวกใช้บริการ
บ้านอุ่นรักสวนสยาม: โทร: 086 775 9656
บ้านอุ่นรักธนบุรี ถนนพุทธมณฑลสายสอง: โทร: 087 502 5261
วันและเวลาทำการ: จันทร์ – ศุกร์ | 09.00 น. – 15.00 น.
เครดิตภาพ: freepik.com | pch.vector
โดย admin | บทความทั่วไป
Vision Therapy ช่วยแก้ไขปัญหาลูกออทิสติกชอบเอียงคอมอง เหล่ตามอง ได้อย่างไร?
เด็กออทิสติกจำนวนมากมีรูปแบบการมองสิ่งที่อยู่ตรงหน้าที่แปลกแตกต่างจากเด็กทั่วไปในวัยเดียวกันอย่างเห็นได้ชัด กล่าวคือ เด็กออทิสติกมักจะเอียงคอแบบเหล่มอง ขาดการมองตามวัตถุที่หลุดพ้นออกจากลานสายตา มีอาการตาลอยเคว้งคว้าง หรือแม้แต่เพ่งมองแบบทะลุผ่าน ซึ่งรูปแบบการมองเหล่านี้ดูเหมือนจะส่งผลต่อสมาธิในการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ ตลอดจนมีผลต่อการสบตากับบุคลลรอบข้างไปด้วยโดยปริยาย ทั้งนี้ เราจึงพบบ่อยว่าเด็กออทิสติกเลี่ยงการสบตา
สืบเนื่องจากปัญหารูปแบบการมองแบบดังกล่าวของเด็กออทิสติก ในปัจจุบัน จึงมีการนำหลักการของ “Vision Therapy หรือ การฝึกบริหารกล้ามเนื้อตา” มาประยุกต์ใช้เพื่อแก้ไขปัญหา โดยกำหนดวัตถุประสงค์ในการทำ Vision Therapy ตามหลักวิชาการไว้เช่นเดิม คือ
• เพื่อแก้ไขปัญหากล้ามเนื้อในการเคลื่อนไหวลูกตาและกล้ามเนื้อตาในการเพ่งมอง
• เพื่อรวมเป็นการมองเห็นภาพของลูกตาทั้งสองข้างร่วมกัน และ
• เพื่อให้การมองเห็นมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
สำหรับการทำ Vision Therapy เพื่อการบำบัดนี้ มีตัวอย่างที่ Timoty Turner ซึ่งเป็นบุคคลออทิสติก (ผู้เขียนเรื่อง Tim is fine) ยืนยันว่าเขาได้รับอานิสงค์และประโยชน์อย่างใหญ่หลวงในด้านพัฒนาการจากการที่เขาได้รับจากการฝึกการมองเห็นหรือ Vision Therapy อย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ยังเล็ก
ที่ ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรักสวนสยาม” และ “บ้านอุ่นรักธนบุรี” ครูกระตุ้นพัฒนาการเด็กของเราก็นำหลักการ Vision Therapy มาใช้ในกระบวนการกระตุ้นพัฒนาการให้กับลูกศิษย์วัย 2-5 ขวบของเราที่มีอาการออทิสติกด้วยเช่นกัน แต่การทำ Vision Therapy นี้ ไม่จำเป็นต้องทำที่ “บ้านอุ่นรัก” เท่านั้น ทั้งนี้เพราะคนที่บ้านก็สามารถลงมือทำเพื่อช่วยเด็ก ๆ ในขณะที่เด็กอยู่บ้านได้อีกด้วย ซึ่งวิธีทำ Vision Therapy แบบง่าย ๆ ที่บ้าน มีดังนี้ คือ
(1) กิจกรรมแกว่งบอลตรงหน้าระดับสายตาของผู้สอนและเด็ก
– รอบที่ 1 กระตุ้นจบบอล ต่อเนื่อง 10 ครั้ง
– รอบที่สอง เริ่มย้ายบอลไปในทิศทางต่าง ๆ พร้อมทำเสียงสนุก ๆ ขณะเด็กตีบอล แทรกการหยุดรอ สบตา จึงแกว่งย้ายตำแหน่งช้า ๆ ไปซ้าย-ขวา-บน-ล่าง ให้เด็กตามตบบอล
(2) กิจกรรมไม้คฑาวิเศษ (อุปกรณ์ สิ่งของ หรือของเล่นที่มีด้ามยาวแบบไม้คฑา แต่ต้องมีความปลอดภัยและเป็นสิ่งที่เด็กสนใจ)
– แตะไม้คฑาที่หว่างคิ้วของเด็กเพื่อเรียกความสนใจ
– จากนั้น เลื่อนไม้ช้า ๆ ระดับสายตาผู้สอนและเด็ก เคลื่อนไม้ให้เด็กมองตามไปทางซ้าย-ขวา-ขึ้น-ลง-เข้า-ออก พร้อมกับนับหรือทำเสียงสนุกไป อย่างน้อยรอบละ 10 ครั้ง
(3) กิจกรรมหุ่นนิ้วใส่ในนิ้วผู้สอน
– รอบที่ 1 ใช้หุ่นนิ้วใส่ในมือผู้สอนแล้วคุยทักทาย หรือนับ กระตุ้นการสบตา เมื่อเด็กสนใจ จึงยกนิ้วที่ใส่หุ่นกระดิกระดับสายตาเด็กนับในใจ 1-10 เพื่อให้เด็กมองจดจ่อ
– รอบที่ 2 โบกมือ หรือนิ้ว เคลื่อนตำแหน่งไปบน-ล่าง-ซ้าย-ขวา-เข้า-ออก โดยยังคงตรึงการสบตากันไว้
(4) กิจกรรมมองความแวววาว (เนื่องจากเด็กออทิสติกมักชอบมองภาพ หรือสิ่งแวววาว ผู้สอนอาจนำภาพที่แวววาวหรือสติกเกอร์ที่แวววาวติดที่นิ้วผู้สอน หรือเพื่อความประหยัด ผู้สอนสามารถติดสติ้กเกอร์แวววาวไว้ที่ถุงมือเพื่อสามารถนำกลับมาใช้ในการสอนซ้ำได้อีก)
– รอบที่ 1 ร้องเพลงหรือนับ พร้อมกระดิกนิ้วระดับสายตาให้เด็กมองต่อเนื่อง
– รอบที่ 2 เริ่มเคลื่อนที่มือไปทางซ้าย-ขวา-บน-ล่าง-เข้า-ออก ช้า ๆ เพื่อฝึกการมองคงสายตาอย่างต่อเนื่อง
(5) การกระตุ้นให้เด็กคงสายตามองตามตลอดระยะเวลาในการทำกิจกรรม โดยมองตามภาพ สิ่งเร้า หรือของเล่นในระนาบต่าง ๆ แบบกลุ่มอย่างน้อย 10-20 หน่วย เช่น มองตามภาพ 10-20 หน่วยในแนวนอนหรือแนวตั้งหรือเรียงของแบบกลุ่ม ให้เด็กลากบล้อคสีต่าง ๆ ตามแนวเส้นที่เราวาดไว้ (เส้นตรง วงกลม เส้นซิกแซก เป็นต้น) ให้เด็กลากนิ้ว จับดินสอลากเส้น หรือจับบล็อค ตุ๊กตาสัตว์ โมเดล เคลื่อนตามเส้นแบบต่าง ๆ เป็นต้น ทั้งนี้ เป้าหมายของการทำ คือ การทำให้เด็กคงสายตามองอย่างต่อเนื่อง กรอกตา-เคลื่อนตามองตามการเคลื่อนที่ และมองภาพรวมพร้อมกันของลูกตาทั้งสองข้าง
กิจกรรมดังกล่าวข้างต้น พ่อแม่ผู้ปกครองและคนที่บ้านอาจจบการทำกิจกรรมด้วยการปล่อยให้เด็กเล่นเองในตอนจบ (เพื่อสลับบทบาทให้เด็กเป็นคนนำการเล่น หรือทำหน้าที่กระตุ้นให้เราร่วมเล่นด้วย) ซึ่งเราจะแกว่งหรือเขย่าของเล่นในลักษณะเดิม พร้อมนับ 1-5 หรือ 1-10 ให้เด็กรอ จากนั้นค่อยปล่อยให้เด็กได้เล่นเองต่อไป
สำหรับบ้านที่ไม่มีของเล่น ไม่มีอุปกรณ์ หรืออุปกรณ์ยังไม่พร้อม คนที่บ้านสามารถเปลี่ยนมาเล่นไต่นิ้วกับเด็ก เล่นจิ้มนิ้วกัน เมื่อเด็กเข้าใจวิธีเล่น จึงเคลื่อนนิ้ว ให้เด็กตามจิ้มปลายนิ้วไปในทิศทางต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง และตรึงการสบตาไว้ ทำรอบละอย่างน้อย 10 ครั้ง
การทำแบบฝึก Vision Therapy ยังมีอีกหลายรูปแบบ ซึ่งพ่อแม่ผู้ปกครองสามารถค้นหาตัวอย่างการฝึกเพิ่มเติมได้จากยูทูปและนำมาประยุกต์ใช้ต่อไปได้ และ “บ้านอุ่นรัก” อยากให้พ่อแม่ผู้ปกครองและคนที่บ้านลองใช้หลักการทำ Vision Therapy กับลูก ๆ หลาน ๆ ที่บ้านบ่อย ๆ และทุก ๆ วัน โดยทำให้ได้อย่างน้อยครั้งละ 5-10 นาที เพื่อเรียกรอยยิ้ม จากนั้นเด็ก ๆ จะสบตาใสแจ๋วจนท่านลุ่มหลง ลืมเวลา และมัวเล่นเพลินจนเกินเวลา 5-10 นาทีที่ว่านั้นก็เป็นได้ค่ะ
เครดิตภาพ: Unsplash | Elizaveta Dushechkina
