เรื่องท้าทายใจที่ต้องหาทางออก | บ้านอุ่นรัก

เรื่องท้าทายใจที่ต้องหาทางออก

จากประสบการณ์การทำงานด้านการสร้างเสริมพัฒนาการเด็กออทิสติก สมาธิสั้น พัฒนาการช้ากว่าวัย มานานกว่า 30 ปี ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก” ยอมรับว่าการเลี้ยงดูและดูแลเด็กพิเศษที่มีปัญหาด้านพัฒนาการนั้นเป็นเรื่องท้าทายเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจะท้าทายสุด ๆ สำหรับพ่อแม่ผู้ปกครองเพราะลูกจะแสดงออกซึ่งพฤติกรรมและอารมณ์แปลก ๆ ที่ยากจะคาดเดา ลูกมักจะกระโดดโลดเต้นวิ่งวนไปมา ซนอยู่ไม่สุข ส่งเสียงดัง ทำสิ่งของเสียหาย ทำสีหน้าท่าทางแปลก ๆ สะบัดมือ โยกตัว โมโหรุนแรง หรืออาละวาดฉุนเฉียวเมื่อถูกห้ามหรือรู้สึกขัดใจ

การแสดงออกของลูกเป็นพฤติกรรมที่สังเกตเห็นได้โดยง่าย บุคคลอื่นที่ถูกรบกวนจะจับจ้องทั้งลูกและพ่อแม่ผู้ปกครอง จนกลายเป็นว่าพฤติกรรมแปลก ๆ และอารมณ์ที่คาดเดาไม่ได้ของลูกกลับเป็นตัวแปรที่มาควบคุมอารมณ์และการแสดงออกของพ่อแม่ผู้ปกครองอีกต่อหนึ่ง พ่อแม่ผู้ปกครองจะรู้สึกอาย โกรธ รู้สึกผิดที่ควบคุมลูกได้ไม่ดีพอ เครียดและบานปลายไปเป็นการโต้ตอบกับลูกในลักษณะรุนแรงผิดไปจากลักษณะปกติที่พ่อแม่ผู้ปกครองพึงกระทำต่อลูกไปได้ในท้ายที่สุด

ความรู้สึกท่วมท้นทั้งรัก โกรธ เครียด และอายเป็นภาวะปกติที่เกิดขึ้นเสมอเพราะการเลี้ยงลูกที่มีปัญหาด้านพัฒนาการท้าทายอารมณ์ตลอด แต่ภาวะเหล่านี้มีวิธีจัดการให้ดีขึ้นได้และ “บ้านอุ่นรัก” ขอแนะนำแนวทางการจัดการอารมณ์และความรู้สึกดังต่อไปนี้ โดยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าพ่อแม่ผู้ปกครองจะสามารถดูแลพัฒนาการของลูก พร้อม ๆ ไปกับการใส่ใจดูแลหัวใจและความรู้สึกของตัวท่านเองพร้อม ๆ กันไปด้วย

แนวทางการจัดการอารมณ์และความรู้สึก

• ยอมรับว่าความเครียดทำให้เราโต้ตอบทางลบกับพฤติกรรมของลูก เช่น ตะคอก ตะโกน ดุ หรือตีลูก เมื่อเกิดการโต้ตอบทางลบเช่นนี้ ขอให้เราตระหนักรู้และยอมรับว่าความเครียดในครั้งนี้เป็นสัญญาณที่ดีที่จะทำให้เราต้องตั้งใจระมัดระวังให้มากขึ้นเพื่อครั้งหน้าเราจะไม่เอาความเครียดของตนเองไปถ่ายเทลงที่ลูก แต่จะเปลี่ยนมาพิจารณาว่าพฤติกรรมใดของลูกที่ทำให้เราทนไม่ไหว เพื่อหาแนวทางรับมือกับพฤติกรรมนั้น ๆ ของลูกในอนาคตให้ถูกวิธี
• รับรู้ถึงความไม่สมบูรณ์แบบของการเป็นพ่อแม่ผู้ปกครอง เราทุกคนเป็นมนุษย์ปุถุชนธรรมดาที่ทำพลาดได้ และสิ่งที่กำลังทำพลาดนี้เป็นภาวะที่คนรอบข้างสามารถทำความเข้าใจได้ ตลอดจนเราสามารถให้อภัยตนเองได้ด้วยเช่นกัน ส่วนการโต้ตอบกับลูกในครั้งหน้า เราจะหาวิธีที่ดีกว่านี้ที่สามารถลดหรือแก้ไขปัญหาโดยไม่ให้เกิดความผิดพลาดเดิมซ้ำขึ้นมาได้อีก
• ตั้งทีมสนับสนุนมาช่วยดูแลลูก เพื่อในวันที่เรารู้สึกไม่ไหว กายใจไม่พร้อม จะได้ไม่ต้องฝีนพยายามทำตนเป็นพ่อแม่ผู้ปกครองแนวยอดมนุษย์ ทีมสนับสนุนนี้อาจเป็นญาติ พี่น้อง เพื่อน คนที่เข้าใจเรา หรือเราไว้ใจให้เขาช่วยดูแลลูก คนที่พร้อมให้แรงสนับสนุนทางกายใจ หรือคนที่สามารถช่วยชวนลูกทำกิจกรรมเสริมสนุก ๆ และปลอดภัยในเวลาที่เราต้องการปลีกตัวไปพักใจหรืออยากขอเวลานอกไปมีเวลาเฉพาะเป็นของตนเองได้เป็นครั้งคราว
• อย่ากลัวที่จะแบ่งปันความกังวลใจ ความรู้สึกผิด หรือระบายความคับข้องใจให้คนที่ไว้วางใจได้รับฟัง การได้พูดคุยระบายความรู้สึกอย่างตรงไปตรงมาโดยไม่จำเป็นต้องรักษาภาพพจน์ที่สมบูรณ์แบบจะช่วยลดทอนอารมณ์ด้านลบของเราลงได้
• ตั้งเป้าหมายในการหาแนวทางรับมือที่ชัดเจนกับพฤติกรรมของลูกที่ทำให้พ่อแม่ผู้ปกครองวิตกกังวล เช่น ทำข้อตกลงเพิ่มเติม ตั้งกติการ่วมกัน หรือเตรียมการให้พร้อมมากขึ้นก่อนออกไปเผชิญกับสถานการณ์ที่คาดว่าอาจรับมือได้ยาก
• เข้าใจข้อเท็จจริงว่าการเลี้ยงดูลูกที่มีปัญหาด้านพัฒนาการเป็นภาวะที่ขั้นตอนการเติบโตทางพัฒนาการของลูกสำคัญกว่าการเติบโตตามวัย ปัญหาทางพัฒนาการส่งผลให้ลูกยังไม่สามารถควบคุมการแสดงออกซึ่งพฤติกรรมและอารมณ์ให้ถูกใจเราหรือคนรอบข้างได้ ดังนั้น เราต้องให้เวลาและเปิดโอกาสให้ลูกได้เรียนรู้ฝึกฝนจนลูกแสดงออกซึ่งพฤติกรรมในทางบวกและควบคุมอารมณ์ของตนเองได้ดียิ่งขึ้น

ในขณะที่เราเลี้ยงดูลูกที่มีปัญหาด้านพัฒนาการ เราต้องหาสมดุลการเลี้ยงดูควบคู่ไปกับการเรียนรู้วิธีรับมือลูก เพื่อเราจะสามารถนำทางลูกให้ผ่านพ้นปัญหาต่าง ๆ ไปได้ตลอดรอดฝั่ง “บ้านอุ่นรัก” เชื่อว่าหัวใจของพ่อแม่ผู้ปกครองสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าพัฒนาการของลูก พ่อแม่ผู้ปกครองจึงต้องการการสนับสนุน และ “บ้านอุ่นรัก” ขออยู่เป็นเพื่อนผู้ส่งมอบทั้งกำลังใจและแนวทางการรับมือให้ด้วยความรักและปรารถนาดีค่ะ

เครดิตภาพ: Unsplash | mk. s (https://unsplash.com/photos/pBuTRV7Wv3s)

ติดต่อศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็ก “บ้านอุ่นรัก”

บ้านอุ่นรักสวนสยาม: โทร: 086 775 9656

บ้านอุ่นรักธนบุรี ถนนพุทธมณฑลสายสอง: โทร: 087 502 5261

วันและเวลาทำการ: จันทร์ – ศุกร์ | 09.00 น. – 15.00 น.